شهرستان تنکابُن ( شهسوار یا šahsavār به معنی : شوالیه ) یکی از شهرستان‌های استان مازندران در شمال ایران است. این شهرستان از سمت غرب به شهرستان رامسر، از شرق به شهرستان چالوس، از جنوب به رشته‌کوه‌های البرز و از شمال به دریای خزر متصل است. مرکز این شهرستان شهر تنکابن است. شهرستان تنکابن چهارمین شهرستان بزرگ مازندران است و پرجمعیت ترین شهرستان غرب مازندران است. وسعت این شهرستان ۲۱۴۰ کیلومتر است. '"تنکابن(شهسوار)" این شهر و شهرستان زیبا "پایتخت مرکبات ایران "نام دارد"' این شهرستان به عنوان مرکز جذب گردشگری مازندران تایید شده است. این شهر و شهرستان سرسبز لقب توریستی ترین، زیباترین و خوش آب و هواترین ناحیه شمالی رابرای خود به یدک می‌کشد. در سال ۱۳۸۵ در روزنامه اطلاعات به نام نگین درخشان شمال ثبت شد.. این شهرستان مرکز باغ‌های کیوی و پرتقال و چای است.. بزرگترین مرکز پروش و صادرکننده انواع گل‌ها و گیاه‌های زیبا و زینتی است.تنکابن با دارا بودن مراکز پرورش ماهی متعدد در شیرود ، دوهزار و .... قطب پرورش ماهی ایران است و همچنین مرکز تحقیقات ماهیان سردابی کل کشور است (دوهزار)مرکز تحقیقات ماهیان سردآبی کشور شهسوار یا تنکابن لقب عروس شهرهای شمال مرکز باغ پرتقال را از زمان پهلوی اول را داراست. شهسوار من که مه، آیینه دار روی اوست /// تاج خورشید بلندش خاک نعل مرکبست نقشه استان مازندران به تفکیک شهرستان دریای خزررامسرتنکابنعباسآبادچالوسنوشهرنورمحمودآبادآملفریدونکنارسیمرغبابلسربابلقائمشهرجویبارسوادکوهساریمیاندورودنکابهشهرگلوگاهسمنانتهرانگیلانگلستانقزوین محتویات نهفتن ۱ مشخصات جغرافیایی ۲ تاریخ ملی و مذهبی تنکابن ۳ تاریخچه شهرستان بزرگ تنکابن ۴ دانشگاه ۵ دانشگاه و دانشکده‌ها ۶ اقتصاد ۷ محصولات مهم زراعی تنکابن ۸ شهرک های بزرگ صنعتی تنکابن ۹ صنایع جدید و معادن، و صنایع دستی تنکابن ۱۰ کارخانجات چای تنکابن بزرگ ۱۱ کارخانجات تنکابن بزرگ ۱۲ کشاورزی و دام داری ۱۳ کوههای شهرستان تنکابن ۱۴ رودها و چشمه‌های تنکابن ۱۵ پوشش گیاهی تنکابن ۱۶ آثار ملی ثبت شده شهرستان تنکابن ۱۷ عمارت و محوطه‌های باستانی در شهرستان تنکابن ۱۸ قلعه‌ها، برجها و آتشکده‌ها در شهرستان تنکابن ۱۹ آرامگا ه‌ها، امامزاده‌ها و زیارتگا ه‌ها در شهرستان تنکابن ۲۰ فهرست کل جاذبه‌های گردشگری تنکابن ۲۱ نگاهی کلی به مکانهای تفریحی شهرستان ۲۲ پارکهای موجود در شهر ۲۳ اماکن اقامتی و توریستی تنکابن بزرگ ۲۴ دهستان‌های شهرستان بزرگ تنکابن ۲۵ بخش‌ها ۲۶ روستاها ۲۷ منابع ۲۸ پیوند به بیرون مشخصات جغرافیایی شهرستان تنکابن یکی از شهرستان‌های استان مازندران از نظر جغرافیایی در ۵۲ درجه و ۵۰ دقیقهٔ درازای خاوری و ۴۹ درجه و ۳۶ دقیقهٔ پهنای شمالی و ۲۰ متر پایین‌تر از سطح دریای آزاد قرار دارد. شهر تنکابن درمسیر راه رشت – چالوس واقع شده و از شمال به دریای مازندران، از خاور به چالوس، از جنوب به سلسله جبال البرز و از باختر به شهرستان رامسر محدود می‌شود. براساس آخرین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۹۱ مساحت این شهرستان بالغ بر ۲۱۴۰ کیلومتر مربع است. براساس آخرین آمار جمعیتی در سال ۱۳۸۹ جمعیت این شهرستان بالغ بر ۲۰۲۳۷۵ نفر بوده که از این رقم بالغ بر ۴۸۷۳۶ نفر جمعیت مرکز شهرستان تنکابن بوده است. مسیرهای درسترسی به تنکابن عبارتند از: راه‌های ارتباطی تنکابن عبارتند از: راه تنکابن – رامسر به درازای ۲۰ کیلومتر راه تنکابن – چالکرود به درازای ۴۰ کیلومتر راه تنکابن – شانه تراش به درازای ۴۳ کیلومتر پرونده: نمای شهر بهمراه پل تاریخی چشمه کیله و دریای شهسوار |50px دریای خزر پرونده: نمای شهر بهمراه پل تاریخی چشمه کیله و دریای شهسوار |50px شهرستان چالوس شمال شهرستان رامسر شرق تنکابن غرب جنوب استان قزوین تاریخ ملی و مذهبی تنکابن در مورد سکنه باستانی و بومی تنکابن باید گفت که آنها را منتسب به آماردها می‌دانند، در دوران بسیار کهن یعنی در زمانی که شاهنشاهان هخامنشی بر ایران فرمان می‌راندند، در کرانه جنوبی دریای خزر اقوام کادوسی و تپوری و آماردها می‌زیستند که پیوستگی نژادی آنها با نژادآریایی کاملاً مشخص نشده‌است. اما قدر مسلم، نژاد بومی این منطقه، به قبل از آریایی‌ها و حتی به انسان‌های نخستین که از آفریقا به اروپا و آسیا (گفتنی است که ابتدا به این منطقه عزیمت نمودند بعد به نقاط گوناگون دنیا مراجعت نمودند) آمده بودند، بر می‌گردد. تپورها در مازندران و طبرستان، و کادوسی‌ها در گیلان سکونت داشتند. در مورد محل سکونت آمردها یاآماردهااطلاعات ما ناقص است. گروهی از مورخین محل سکونت آماردها را در نواحی کوهستانی بین آمل و تنکابن قلمداد کردند. چنین به نظر می‌رسد که محل سکونت آماردها بین دو طایفه کادوسی‌ها و تپورها بوده‌است، یعنی از آمل فعلی (رود اراز یا هراز) به طرف مغرب تنکابن تا دیلمان گیلان. کنت کورث در مورد مردها می‌نویسد: سربازان آماردی با لشکریان اسکندر مقدونی شجاعانه جنگیدند در جنگ گوگامل که آخرین جنگ داریوش سوم واسکندر بود تیراندازان چیره‌دست آماردی شرکت داشتند و رشادت بسیاری نشان دادند، پس از آنکه اسکندر پارس را غارت و شهرهای زیادی را ویران ساخت داخل ولایت ماردها شد، این قوم از مردمان دارای اخلاق و آداب خاصی بودند آنها مردمانی زحمتکش و دلیر بودند که اسکندر تنها و با تهدید به آتش زدن تمامی جنگل‌ها، موفق به تسلیم کردن آنها گردید و در ازای باز پس گرفتن اسبش (بوسیفال)، این مناطق را به حال خود واگذاشت. در دوره پادشاهان اشکانی، آمردهاازاستقلال داخلی برخوردار بودند و در مقابل قوای حکومت مرکزی ایران به شدت مقاومت می‌کردند. فرهاد اول شاهنشاه اشکانی سرانجام توانست آنها را پس از حدود ۲۰ سال جنگ پیوسته و مقاومت، مغلوب و مطیع خود ساخته و تعداد زیادی از آنها را برای مرزبانی به قسمت شرقی کشور، بفرستد. پس از جابه جایی آمردها، به مرور زمان دیلمیان در این منطقه ساکن شدند و باقی‌مانده قوم مردها نیز در این قوم نوظهور و قدرتمند، ترکیب شدند. و پس از این تاریخ لفظ دیلم خاصه را به جهت وجه تمایز از دیلمان گیلان، برای این منطقه، به کار می رفته است. در نتیجه بی گمان پیش از ورود و استقرار آریایی‌ها در این سرزمین، اقوام بومی در مناطق مختلف تنکابن می‌زیسته‌اند به ویژه استخوان‌هایی که در نواحی کوهستانی این منطقه پیدا شده، حاکی از آن است که اقوامی از آماردها (آمردها) در این دیار سکونت داشه‌اند. پس از ورود دین مبین اسلام به ایران نیز مردم این منطقه جز اولین کسانی بودند که خاضعانه و آگاهانه اسلام را پذیرفتند و جزء محبان اهل بیت و شیعه گردیدند؛ بطوریکه اولین حکومت‌های علوی در این منطقه شکل گرفت و مقابل دستگاه جبار سلسله عباسی به مبارزه پرداختند؛ از جمله سلسله آل بویه، اولین حکومتی بود که خلیفه عباسی وقت را شکست داد و بغداد را تصرف نمود و جشن‌ها و اعیاد و عزادارای‌های مذهبی را مرسوم نمودند. علاقه و شیفتگی مردمان این منطقه به اهل بیت به حدی بود که امروزه بیشترین بقعه متبرکه امامزادگان را در غرب مازندران می‌بینیم. تاریخچه شهرستان بزرگ تنکابن شهرستان تنکابن (که نام پیشین آن قبل از انقلاب اسلامی؛ شهسوار بود) در تقسیمات کشوری، در استان گیلان تحت یک حکومت تقریباً خودمختار و تحت نظارت حکمرانان لاهیجان، شکل گرفت. ظاهراً تنکابن از اواخر دوره سلسله زندیه و اوایل دوره سلسله قاجار به دلیل اختلافات حکمران تنکابن با حاکمان رشت که مرکز گیلان محسوب می‌شد، از استان گیلان جدا و به مازندران که مرکز آن ساری بود پیوست. با توجه به مطالعات فراوان در حیطه نام این شهرستان، اینگونه بر می‌آید که از ابتدا هم تحت عنوان تنکابن نامیده می شده است (پسوند بُن که در زبان این منطقه بِن تلفظ می‌شود به معنی پایینِ می‌باشد و در اسامی مکان‌های زیادی در منطقه شمال وجود دارد. در نتیجه تنکابن به معنی پای یا زیر تنکا می‌باشد). ظاهراً نخستین بار در اواخر قرن نهم، مرعشی در تاریخ گیلان و دیلمستان از لفظ تنکابن برای این منطقه نام برده‌است. احتمالاً این نام، از نام «قلعة تُنکا» ــ که اولیاءاللّه آملی در ۷۶۴ آن را در تاریخ رویان ثبت کرده ــ گرفته شده‌است. به نوشتة رابینو، تنکابن به معنای «پایین تنکا» است. در مورد وجه تسمیه تنکابن، نظریه دیگری نیز بیان شده است؛ تنکابن یا تنک آب بن یعنی جائیکه جلگه ساحلی دریای مازندران تنک می‌شود. تنک به زبان بومی این منطقه به معنی اندک و کم است. آن قسمت از ساحل دریا که اندک از بن کوه فاصله دارد، به عبارت دیگر آن قسمت از ساحل دریا که با پهنای کمی از بن آب ظاهر شده‌است تنک آب بن یا تنکابن نامیده شده‌است. البته دلیل دیگری نیز برای فلسفه این نام بیان شده که به علت تابستان‌های شرجی و طاقت فرسا و همچنین زمستان تقریباً سرد منطقه و شرایط کشاورزی در این آب و هوا، از واژه تن کاه به معنی کاهنده جسم و تن برای تعبیر سختی از تن کاه بن به تنکابن درآمده‌است. تنکابن زمانی به نواحی از رودسر تا محمودآباد اطلاق می‌شد که در زمان احمدشاه این گستره منطقه‌ای از رودسر تا نوشهر را در بر می‌گرفت و با ورود به عصر پهلوی اول این منطقه که محال ثلاث تنکابن نامیده می‌شد به تدریج از وسعت‌اش کاسته شد. به طور کلی شهرستان تنکابن امروز با تنکابن قدیم تفاوت‌های زیادی دارد. در ۱۳۲۰ خورشیدی بخش رودسر خود به شهرستان مستقل تبدیل واز تنکابن منتزع گردید (از شهرستان رودسر نیز شهرستان املش منشعب شده است). بعداً و در سال ۱۳۲۵ بخش نوشهر و چالوس نیز به شهرستان مستقل تبدیل واز تنکابن جدا شد. شهرستان تنکابن در سال ۱۳۲۷ خ. ۳۷ دهستان داشت. در تقسیمات کشوری سال ۱۳۵۵ خ. مشتمل بود بر بخش‌های حومه و رامسر، دوازده دهستان و هشت شهر. پس از انقلاب اسلامی، بنا بر سابقة تنکابن، نام شهرستان شهسوار به تنکابن تغییر یافت. در ۱۳۶۴ خ. بخش رامسر از آن جدا و شهرستان مستقلی شد و اخیراً (سال ۱۳۸۹ خ.) نیز بخش‌های لنگا و کلارآباد نیز از این شهر جدا شده و تحت عنوان شهرستان عباس‌آباد در بخش شرقی این شهرستان بزرگ، به کار خود ادامه می‌دهند. اکنون شهرستان تنکابن دارای محدوده‌ای از پل چالکرود در غرب شیرود و در شرق شهرستان رامسر آغاز و تا پارک ملی خشکه‌داران در شرق نشتارود در مرز شهرستان تازه تاسیس عباس‌آباد، امتداد دارد که گسترهٔ وسعت این شهرستان بزرگ تا مرز شهرستان چالوس می‌باشد و گسترهٔ اداری آن به عنوان معاونت کل استان از رامسر تا نوشهر می‌باشد..... همانطور که مشاهده می‌کنید منطقه تنکابن به دلیل وسعت و گستردگی زیاد، یکی از مناطق مهم و استراتژیک در منطقه شمال کشور محسوب می‌شد که حکمرانان آن، تحت یک حکومت تقریباً مستقل، آن را اداره می‌کردند و بیشتر اوقات از حکومت مرکزی وقت کشور، ابلاغیه و دستور می‌گرفتند. دانشگاه این شهر دارای یک واحد دانشگاه آزاد می‌باشد که یکی از مراکز قدیمی و مهم دانشگاه آزاد اسلامی در ایران و دارای رتبه ی دوم پزشکی در کلیه دانشگاه های پزشکی ایران است دارای رشته‌های بیولوژی (تمامی گرایش‌ها) در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترا پزشکی و هنر می‌باشد. با فضایی مجهز، زیبا و رتبه دانشگاهی الف کشوری در بین واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی. این دانشگاه در سال ۱۳۶۵ هجری شمسی تاسیس شده است. همچنین دارای یک مرکز دانشگاهی پیام نور که در بخش خرم‌آباد قرار دارد و چند موسسه آموزش عالی غیر دولتی-غیر انتفاعی (آیندگان، رودکی و شفق) و دو مرکز آموزش عالی علمی-کاربردی (مهستان سبز شمال و قارچ صدفی) است. دانشگاه و دانشکده‌ها دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن دانشکده فنی و حرفه‌ای سما (وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی) دانشگاه پیام نور مرکز تنکابن موسسه آموزش عالی غیر دولتی-غیر انتفاعی آیندگان موسسه آموزش عالی غیر دولتی-غیر انتفاعی رودکی موسسه آموزش عالی غیر دولتی-غیر انتفاعی شفق مرکز آموزش عالی علمی-کاربردی مهستان سبز شمال مرکز آموزش عالی علمی-کاربردی قارچ صدفی اقتصاد از محصولات مهم آن انواع مرکبات، برنج، چای و کیوی و از همه مهم ترگل و گیاه از جمله کروتنزرشکشمشادپاپیتالکامیس پاریستویانوءللاوسون را می‌توان نام برد. محصولات مهم زراعی تنکابن محصولات مهم زراعی این شهرستان عبارت است از: برنج، چای (رتبه اول تولیددرمازندران)، گندم، خرمالو (یکی ازمهمترین تولیدکنندگان درسطح کشور) جو، لوبیا، انواع صیفی و علوفة دامی. مرکّبات آن، از جمله پرتقالِ (که ازتولیدکنندگان مهم درسطح کشوراست)، مشهور است. همچنین کیوی (۹۰٪تولیدی کشور)، فندق، گلابی، سیب، آلو و آلوچه درآن به عمل می‌آیدکه بعضی از این میوه‌ها صادرمی شود، درضمن این شهرستان یکی ازمهمترین تولیدکنندگان گل وگیاه درسطح استان است که سالانه مقدارزیادی ازآن به کشورهای حاشیهٔ دریای خزرصادرمی گردد. پرورش گاو، گوسفند، بز، گاومیش، اسب، طیور و زنبور عسل، بویژه در میان بند، از مشاغل رایج آنجاست. واحدهای صنعتی پرورش دام نیز در آنجا فعالیت دارند. شیلات در کرانه‌های آن تأسیسات ماهیگیری دارد و شغل بعضی اهالی ماهیگیری است وهمچنین می‌توان ازکارگاههای تولیدماهی قزل آلا (رتبه دوم تولیددرمازندران) نام برد. شهرک های بزرگ صنعتی تنکابن شهرک صنعتی سلمانشهرتنکابن شهرک و ناحیه صنعتی آخوند محله سلیمان آباد تنکابن شهرک صنعتی البرز سلیمان آباد تنکابن صنایع جدید و معادن، و صنایع دستی تنکابن این شهرستان دارای اداره ویژه صنعت و معدن و تجارت است که حوزه غرب مازندران را تحت پوشش قرار می‌دهد. تنکابن دارای دو شهرک صنعتی :شهرک صنعتی سلمانشهر(به مساحت 92 هکتار) و ناحیه صنعتی نارنج داربن(به مساحت 9 هکتار) می باشد. از مهمترین شرکت ها می توان به شرکت فراورده های لبنی کندلوس(واقع در شهرک صنعتی سلمانشهر)،شرکت پارس نئوپان(از بزرگترین کارخانجات تولید محصولات چوبی استان واقع در نشتارود به مساحت 10 هکتار)شرکت ناب استیل(تولید کننده انواع هود،سینک و فراستیل واقع در شهرک صنعتی سلمانشهر)،شرکت نوش (تولید کننده انواع آب میوه ونکتار در کترا)،شرکت افشره(تولید کننده کنسانتره های غیر گوشتی،انواع نکتار و آب میوه)،شرکت ترنج(تولید کننده انواع آب میوه وشربت واقع در ناحیه صنعتی نارنج داربن) وشرکت آب معدنی سیوا(واقع در منطقه سیوا سه هزار) را نام برد. از صنایع دیگر کارخانه‌ها و کارگاههای تولید چای (از جمله در قلعه گردن،کلارآباد،شعیب کلایه،چلارسر و...)، کارخانه‌های تولید موادغذایی و بهداشتی ،کارگاههای تولید پمپ(ناحیه نارنج داربن) و چندین شرکت دیگر همانند پوشاک و چرم(ازجمله کارخانه خزرخز؛ بزرگترین کارخانه چرم وپوست سابق کشور که متأسفانه این شرکت دیگر فعال نمی‌باشد) در آن فعال است. تنکابن دارای معدن سنگ آهک در چهارده کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن (نزدیک آبادی یوسف آباد) است،معادن واریزه کوهی،سنگ آهک،آهن،سیلیس،سنگ گرانیت،معادن شن وماسه(واقع در منطقه سه هزار)،معدن تازه کشف شده طلا(در منطقه سه هزار)را می توان نام برد،همچنین درکوههای نیل کلایه گلیجان ودوهزار معادن زغال سنگ مشاهده شده‌است. برخی نیز به منابع نفت در آنجا اشاره کرده اندکه وجودچندآتشکده قدیمی درحوالی روستاهای توشکون وهمش بورووجودمنابع گازدرنعمت آبادازتوابع دهستان میرشمس الدین می‌تواند گواهی برآن باشد، همچنین درزمان امیراسعدتنکابنی فرزند ارشد سپهسالار اعظم وسایل زیادی برای استخراج نفت آورده شد که از نتیجهٔ آن اطلاعی دردسترس نیست،همچنین آتش سوزی ۱۳/۳/۱۳۷۰ در منطقه نعمت آباد که با حفر چاهی 18.5 متری آغاز گردیده بودو توسط متخصصین محلی و شرکت نفت بندر انزلی مهار گردید وجود مخزن گازی به مساحت 5 کیلومتر مربع در عمق 15 الی 30 متری زمین را آشکار گرداند. از صنایع دستی نمدمالی،گلیم بافی،جوراب بافی،چادرشب بافی،لاکتراشی(هنر جنگل نشینان که با چوب محصولات همچون قاشق،پارچ ودیگر ادوات تزئینی تولید می کنند)،سالی بافی(تور ماهیگیری)سفال گری(گمج،کوزه و...)وساخت انواع ادوات ساده مربوط به کشاورزی(همچون داس،تبر،کرباس،گاجمه،بلو،گرباس،فیکا) و... را می توان نام برد. کارخانجات چای تنکابن بزرگ کارخانه چای عقاب تنکابن کارخانه چای شریعت تنکابن کارخانه چای طلای سبز بالابند تنکابن کارخانه چای شعیب کلایه تنکابن کارخانه چای قلعه گردن تنکابن کارخانه چای کلارآباد تنکابن کارخانه چای احسان تنکابن کارخانه چای چلاسر تنکابن کارخانجات تنکابن بزرگ کارخانه تولید نان صنعتی خزرگندمک(نان تنوره) کارخانه پارس نئوپان نشتارود تنکابن کارخانه ناب استیل عباس آباد تنکابن کارخانه نوش تنکابن کارخانه بزرگ افشره تنکابن کارخانه ترنج تنکابن کارخانه آب معدنی سیواسار تنکابن کارخانه کنسانتره پرتقال تنکابن کارخانه کمپوست تنکابن شرکت تولید مرغ و تخم مرغ سیرنگ شرکت تولید مرغ و تخم مرغ طالشی شرکت تولید مرغ و تخم مرغ پرنازطیور کارخانه سنگ و معدن تنکابن(سه هزار) کارخانه تولید درب و پنجره UPVC و یونولیت آبشکه آرامش کارخانه تولید نان صنعتی خزرگندمک(نان تنوره) کشاورزی و دام داری کشاورزی، دامداری و باغداری اساس اقتصاد شهرستان تنکابن را تشکیل می‌دهند. آب کشاورزی شهرستان تنکابن از رودها و چشمه‌ها تأمین می‌شود و محصولات کشاورزی آن برنج، گندم، جو، سبزیجات، گل گاوزبان، گیاهان زینتی، چای، مرکبات، کیوی، فندق، گردو، گلابی، سیب، آلو، آلوچه، خرمالو و انجیر هستند. باغ‌های متعدد مرکبات در سرتاسر شهرستان تنکابن پراکنده هستند؛ انواع مرکبات، کیوی، برنج، گل‌های زینتی و چای مهم‌ترین صادرات این شهرستان را تشکیل می‌دهند. کوههای شهرستان تنکابن مهمترین کوههای شهرستان تنکابن عبارت اند از: بلندترین قله تنکابن سیالان به ارتفاع ۴۲۵۰ متر می‌باشد، عَلَم کوه به ارتفاع۴۸۱۱، تخت سلیمان *، کوه بلور (شاه سفیدکوه)، پیت غار (ارتفاع بلندترین قله: ح ۰۰۰، ۴ متر) در حدود ۳۸ کیلومتری جنوب شهر تنکابن و جنوب شرقی آبادی آرود، نَواس کوه / نواسرکوه (ارتفاع بلندترین قله: ح ۷۰۰، ۳ متر) در حدود ۳۸ کیلومتری جنوب شهر تنکابن و جنوب آبادی آردو، سیاه کَل (ارتفاع بلندترین قله: ح ۶۰۰، ۳ متر) اَسب چَر (ارتفاع بلندترین قله: ح ۳۵۰، ۳ متر) در حدود ۴۰ کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن، سَرگُل (ارتفاع بلندترین قله: ۳۵۰، ۳ متر) در حدود ۲۸ کیلومتری، بِلِس کوه (ارتفاع بلندترین قله: ۱۵۰، ۳ متر) در حدود ۳۲ کیلومتری و توله سَر (ارتفاع بلندترین قله: ۰۰۵، ۳ متر) در حدود ۳۳ کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن. گردنة «قلعه گردن» در جنوب روستایی به همین نام، در حدود یک کیلومتری جنوب غربی شهر خرم‌آباد، واقع است. رودها و چشمه‌های تنکابن رودهای تنکابن عبارت اند از: چشمه کیله (سه هزار) به طول حدود ۸۰ کیلومتر با جهت جنوبی - شمالی، دوهزار به طول حدود ۱۰ کیلومتر، چالَک رود/ چالِک رود به طول حدود ۴۰ کیلومتر، صفارود به طول حدود ۲۴ کیلومتر، اِزارود (هزاررود)، گرمارود (شاخة اصلی سه هزار)، نشتارود، تنگه چال، تیرِم (شیرود)، وَلَم رود، تیله رود و رودخانه میرشمس الدین باطول حدود ۹ کیلومتر. این رودها پس از آبیاری اراضی شهرستان به دریای خزر می‌ریزند. همچنین این شهرستان دریاچه‌های کوهستانی و چشمه‌های آب گرم و معدنی دارد که از جمله آنها می‌توان آب گرمهای فلکده درلیرسر، آب گرمی درروستای میانرود وآب گرم سه هزار را که به گرمای حضرت سلیمان معروف است رانام برد. همچنین چشمه آب معدنی شلفت که درسه هزارآن هم درنزدیکی چشمه آب گرم سه هزارولقع شده‌است، آب معدنی شلفت آزآبهای معدنی بسیار گواراوشفابخش است برای هضم غذاوناراحتیهای کبدی وتنظیم دستگاه گوارشی بسیار موثر ومفیدمی باشد، طعم آن شبیه لیموناد است واملاح معدنی گوناگونی دارد. متأسفانه به واسطه نبودن راه شوسه تابحال اهمیت آن بر همه کس روشن نیست، به امید آنکه ازاین آب معدنی مانند آب معدنی چشمه علی مبارک آباددماوند (یاآب معدنی ویشی که درفرانسه‌است) استفاده وبهره برداری شود. پوشش گیاهی تنکابن پوشش گیاهی تنکابن مشتمل است بر: توسکا، شمشاد، بلوط، مَمْرَز، افرا، راش، زبان گنجشک، گون، گل گاوزبان و مراتعی برای چرای دام. از جانوران نیز دارای شغال، گراز، پلنگ، خرس، قِرقی و قوش است. در رودهای آن انواع ماهی یافت می‌شود، از جمله قزل آلا، سفید، آزاد، کفال و کپور.